Technologie sztucznej inteligencji w zarządzaniu instytucjami szkolnictwa wyższego: przegląd zakresu literatury
Więcej
Ukryj
1
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Instytut Ekonomii, Finansów i Zarządzania, Katedra Zarządzania Jakością, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska
Data nadesłania: 21-05-2025
Data ostatniej rewizji: 05-09-2025
Data akceptacji: 15-09-2025
Data publikacji: 16-06-2025
Autor do korespondencji
Marta Maria Tutko
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Instytut Ekonomii, Finansów i Zarządzania, Katedra Zarządzania Jakością, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Gołębia 24, 31-007, Kraków, Polska
Organizacja i Zarządzanie 2025;91:205-222
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Rozwój technologii sztucznej inteligencji (SI) niesie ze sobą bezprecedensowe wyzwania, ale i liczne możliwości dla instytucji szkolnictwa wyższego (ISW). Aby nadążyć za dynamicznymi zmianami, konieczne jest systematyczne badanie potencjału zastosowania SI w różnych obszarach zarządzania uczelniami. Celem niniejszego badania jest identyfikacja poziomów oraz subdyscyplin zarządzania, w których technologie SI znajdują za stosowanie w szkołach wyższych. W celu realizacji tego założenia przyjęto metodę przeglądu zakresu literatury. Analizie poddano publikacje dostępne w bazach danych Web of Science i Scopus obejmujące lata 1992-2025. Do ostatecznego przeglądu zakwalifikowano 11 artykułów. Wyniki badania pokazują, że uczelnie stosują różnorodne technologie SI – takie jak uczenie maszynowe, systemy eksperckie czy chatboty – przede wszystkim na operacyjnym poziomie zarządzania, w subdyscyplinach takich jak zarządzanie jakością, zarządzanie wiedzą oraz wspomaganie decyzji kierowniczych. Na funkcjonalnym poziomie zarządzania najczęściej wykorzystywane są w subdyscyplinach zarządzania zasobami ludzkimi, zarządzania finansami i rachunkowości menedżerskiej. Wyniki wskazują, że technologie SI są stosowane w mniej niż połowie zidentyfikowanych subdyscyplin zarządzania. Świadczy to o ograniczonym i nierównomiernym wdrażaniu tych rozwiązań, a wie le potencjalnych obszarów nadal pozostaje niedostatecznie zbadanych. Co istotne, strategiczny poziom zarządzania nie pojawia się w żadnym z analizowanych dokumentów. Może to sugerować, że wdrożenia SI są często incydentalne i nieskoordynowane, zamiast stano wić element spójnej strategii instytucjonalnej. Aby w pełni wykorzystać transformacyjny potencjał sztucznej inteligencji, uczelnie wyższe powinny przyjąć holistyczne podejście obejmujące wszystkie poziomy zarządzania – strategiczny, operacyjny i funkcjonalny.